به گزارش خبرنگار ایراسین، در شرایطی که کمبود برق و ضرورت کاهش آلایندگی‌های زیست‌محیطی به دغدغه مشترک صنایع سنگین کشور تبدیل شده، پروژه احداث نیروگاه خورشیدی فولاد خوزستان به‌عنوان یکی از بزرگترین نمونه‌های مشارکت صنعتی در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر مورد توجه قرار گرفته است. این نیروگاه که بخشی از تعهد قانونی صنایع بزرگ کشور و گامی در راستای دستیابی به اهداف توسعه پایدار است، اکنون به الگویی برای سایر صنایع معدنی و فولادی ایران بدل شده است. در ادامه، گفتگوی تفضیلی با لیلا آبکار، رئیس پشتیبانی فنی برق پروژه‌های نیروگاهی شرکت فولاد خوزستان ارائه می‌شود که به تمامی ابعاد این پروژه از اهداف و فناوری تا چالش‌ها و اثرات محیط‌زیستی و اقتصادی آن می‌پردازد.

هدف از احداث نیروگاه خورشیدی چیست و چه نیازهایی را پوشش می‌دهد؟

احداث این نیروگاه با هدف پاسخ به چالش‌های اصلی صنعت فولاد در حوزه تأمین انرژی، پیگیری شده است. زنجیره تأمین برق صنایع سنگین امروز با مشکلات جدی ناترازی، محدودیت‌های شبکه و فشار بر منابع فسیلی دست‌وپنجه نرم می‌کند. با احداث این نیروگاه علاوه بر پاسخ به نیاز روزافزون فولاد خوزستان به برق، الزامات قانونی ایجاد شده برای صنایع بزرگ نیز اجرا می‌شود. در عین حال، این پروژه گامی عملی در کاهش اتکای صنعت به سوخت‌های فسیلی، پیشبرد سیاست‌های زیست‌محیطی و تسهیل حرکت به سمت تولید سبز فولاد در کشور به شمار می‌رود.

ظرفیت تولید نیروگاه و مقیاس فعالیت آن چگونه است؟

این پروژه مجوز احداث تا ظرفیت ۶۰۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی را دریافت کرده است و در حال حاضر احداث سه نیروگاه در بهبهان، گتوند و لامرد جزو مصوبات محسوب می‌شود. نیروگاه بهبهان با ظرفیت ۲۰۰ مگاوات آغاز شده و در زمینی به مساحت ۳۰۰ هکتار فعالیت خود را به زودی آغاز خواهد کرد. با تحقق شرایط و تأمین زمین، امکان توسعه ظرفیت تا ۴۰۰ مگاوات نیز در برنامه قرار دارد.

فناوری مورد استفاده در پروژه چیست و چه مزایایی دارد؟

نیروگاه به طور کامل بر بستر فناوری فتوولتائیک پیاده‌سازی شده است. استفاده از پنل‌های خورشیدی سبب شده تا پروژه از ابتدای بهره‌برداری، تولید برق پاک و بدون آلاینده را تضمین کند. این تکنولوژی با هزینه عملیاتی و تعمیراتی بسیار کم، پایداری تولید و قابلیت توسعه بالا به صنایع فولادی قدرت مانور و استقلال بیشتری در مدیریت انرژی می‌بخشد.

این پروژه چه سهمی از برق موردنیاز فولاد خوزستان را تأمین می‌کند و میزان صرفه‌جویی در مصرف سوخت‌های فسیلی چقدر برآورد می‌شود؟

بر اساس برآوردهای فعلی، این نیروگاه حدود ۱۰ درصد از نیاز برق روزانه فولاد خوزستان را تأمین خواهد کرد و با توسعه ظرفیت می‌تواند سهم خود را افزایش دهد. صرفه‌جویی در مصرف سوخت‌های فسیلی نیز در همین مقیاس منعکس می‌شود و هر ۱۰۰ مگاوات نیروگاه قادر است سالانه تا ۱۵۰ هزار تن در انتشار دی‌اکسیدکربن صرفه‌جویی کند؛ که این موضوع به شکل مستقیم در کاهش آلودگی منطقه و شاخص سلامت محیط‌زیست تأثیرگذار خواهد بود.

شرکت‌های طراحی و اجرای پروژه کدامند و میزان سرمایه‌گذاری چقدر است؟

پروژه با همکاری شرکت مهندسین مشاور پیشگامان فولاد جنوب به‌عنوان مشاور اصلی، شرکت مهندسین مشاور قدس نیرو در طراحی پست و خط انتقال و توسط فولاد خوزستان به عنوان سرمایه‌گذار و بهره‌بردار در حال اجراست. سرمایه‌گذاری لازم برای هر واحد ۲۰۰ مگاواتی حدود ۸۰ میلیون یورو برآورد شده که به طور کامل از منابع داخلی شرکت تأمین شده است.

تدابیر نگهداری و بهره‌برداری چگونه اندیشیده شده است؟

ساختار نگهداری نیروگاه عمدتاً بر غبارروبی و پایش منظم پنل‌ها بخش‌بندی شده که نیاز به نیروی انسانی و هزینه زیادی ندارد. با این حال، در آینده پس از پایان گارانتی و دوره تضمین پیمانکار، یک تیم تعمیراتی متخصص و دائمی استقرار خواهد یافت تا فرآیند نگهداری و بهینه‌سازی تولید برق بدون وقفه انجام شود.

نیروگاه در چه منطقه‌ای احداث شده و معیارهای انتخاب این منطقه چه بوده است؟

نیروگاه خورشیدی بهبهان در منطقه پیرگل سرخ واقع در شهرستان بهبهان و از استان خوزستان احداث شده است. معیار اصلی انتخاب محل، شدت مناسب تابش خورشید، دسترسی مناسب به زمین آزاد، و نزدیک بودن به شبکه انتقال سراسری جهت کاهش هزینه و تلفات انتقال برق بوده است.

برنامه توسعه ظرفیت و آثار اجتماعی و اقتصادی پروژه چیست؟

در صورت تخصیص زمین مناسب، توسعه ظرفیت نیروگاه تا ۴۰۰ مگاوات در دستور کار قرار دارد. این پروژه تا به امروز اشتغال مستقیم برای دست‌کم ۳۰ نفر و غیرمستقیم برای حدود ۴۰ نفر ایجاد کرده و با توسعه آن نقش‌آفرینی بیشتری نیز در ایجاد شغل‌های پایدار صنعتی در منطقه ایفا خواهد کرد.

مهم‌ترین موانع پیش روی پروژه چیست؟

مهم‌ترین چالش، وجود معارضین و مدعیان مالکیت زمین مورد نیاز نیروگاه است. پس از آن محدودیت در اخذ مجوز اتصال برق به شبکه سراسری و محدودیت منابع مالی بانک‌ها به دلیل ظرفیت پایین تسهیلات از دیگر موانع جدی برای تداوم و توسعه پروژه محسوب می‌شوند.

همسویی پروژه با سیاست‌های کلان و قابلیت الگوسازی برای سایر صنایع چگونه است؟

پروژه تماماً در چهارچوب قوانین کشوری، طرح آمایش سرزمینی و سیاست‌های توسعه برق کشور تعریف و اجرا شده است و از نظر همسویی با اهداف کلان انرژی و محیط‌زیست، الگویی قابل تکرار برای صنایع سنگین دیگر است تا بتوانند مسئولیت زیست‌محیطی و تولیدی خود را شفاف‌تر با مدل‌های بومی تحقق بخشند.

نیروگاه خورشیدی فولاد خوزستان علاوه بر تأمین بخشی از برق صنایع بزرگ، گامی عملی در مسئولیت‌پذیری اجتماعی صنعت و حرکت به‌سوی آینده‌ای سبزتر است. این پروژه اثبات می‌کند که صنایع ایرانی می‌توانند با استفاده از فناوری‌های نوین و سرمایه‌گذاری داخلی، سهم خود را در تحقق توسعه پایدار ایفا کنند. حذف وابستگی به سوخت‌های فسیلی و توسعه ظرفیت انرژی‌های پاک، نه فقط پاسخ به نیاز امروز، بلکه بسترساز جایگاه بالاتر ایران در بازارهای جهانی و حفظ منابع نسل‌های آینده خواهد بود.